Το αμυντικό πρόβλημα του Παναθηναϊκού και ο λόγος που ο Αταμάν επιμένει στο hedge

Η εικόνα του Παναθηναϊκού στο Μιλάνο έχει σηκώσει ξανά αρκετή κουβέντα σχετικά με την αμυντική λειτουργία των «πράσινων», που έμοιαζε να... καταρρέει στον ιταλικό βορρά. 

Σαφώς, η νοοτροπία των παικτών παίζει ρόλο σε αυτό που παρουσιάζεται στο παρκέ και έχει μεγάλη σημασία ως προς την κατάληξη της εκάστοτε αμυντικής κατοχής, ωστόσο η ομάδα του Εργκίν Αταμάν, πιθανότατα έχει και δομικά προβλήματα, που χρήζουν άμεσης βελτίωσης. 

Μπορεί ο «Επτάστερος» να εμφανίστηκε βελτιωμένος μετά την έλευση του Κένεθ Φαρίντ και να σημείωσε τέσσερις διαδοχικές νίκες στη EuroLeague, όμως ο Αμερικάνος σέντερ, απλώς, έδωσε την ενέργεια που χρειαζόταν όλη η ομάδα για να... παρασυρθεί (σ.σ. με την καλή έννοια) και δεν έλυσε με ένα «μαγικό»... ραβδί την πλειονότητα των αμυντικών της προβλημάτων. 

Ο Παναθηναϊκός μετρά δύο σερί ήττες στη EuroLeague, από Βαλένθια και Ολίμπια Μιλάνο, σε δύο αναμετρήσεις που είχαν διαφορετικές... τακτικές απαιτήσεις, αλλά η κατάληξη ήταν ανάλογη. Ας επικεντρωθούμε όμως στο ματς του Μιλάνου και ας προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε - όσο είναι δυνατόν - το αμυντικό πρόβλημα του Παναθηναϊκού. 

Παναθηναϊκός: Χαμηλό τέμπο, αλλά ξανά πρόβλημα

Πιάνοντας αρχικά τους αριθμούς, κατανοεί κανείς ότι στο Forum, οι «πράσινοι» δεν... πληγώθηκαν από κάποιον «φρενήρη» ρυθμό, όπως συνέβη σε μεγάλο βαθμό κόντρα στη Βαλένθια έξι βράδια πριν. Στο Ολίμπια Μιλάνο - Παναθηναϊκός παίχτηκαν συνολικά 142 κατοχές, ενώ ο «Επτάστερος» κατόρθωσε να ελέγξει και τον τομέα των ριμπάουντ, ολοκληρώνοντας το ματς με 34 έναντι 29 των γηπεδούχων. 

Επί της ουσίας, ο Παναθηναϊκός - για ακόμα ένα ματς - υπέστη σοβαρή «ζημιά» από τις αργές περιστροφές του, που οδηγούσαν σε ελεύθερα ή σχεδόν ελεύθερα τρίποντα της ομάδας από το Μιλάνο, η οποία όταν βρήκε ρυθμό δεν άφησε το πόδι από το γκάζι. 17/33 τρίποντα είχαν οι Ιταλοί και ποσοστό 51.5%. Απαγορευτικό αν θες να κερδίσεις εκτός έδρας στη EuroLeague. 

Γιατί όμως η Ολίμπια Μιλάνο - όπως και άλλες ομάδες πέρυσι και φέτος - εκτελούσαν με τέτοια άνεση από την περίμετρο; Η απάντηση δόθηκε παραπάνω. Αυτό οφείλεται στις αργές περιστροφές του Παναθηναϊκού, που μετά το hedge στην pick & roll άμυνα, οι «πράσινοι» βρίσκονταν εκτεθειμένοι στα μετ' όπισθεν, δίχως να καταφέρνουν να προλάβουν τους αντιπάλους τους. 

Παναθηναϊκός: Η έλλειψη καλών περιφερειακών αμυντικών 

Όταν οι περιστροφές σου είναι αργές, τότε είναι αδύνατο η hedge άμυνα να είναι αποτελεσματική. Ο Εργκίν Αταμάν επιμένει σε αυτή την άμυνα και αρκετοί τον επικρίνουν γι' αυτό, όμως η απόφαση του - όσο κι αν φαντάζει... παράλογο βάσει της εικόνας - έχει λογική. Και έχει λογική γιατί ο Αταμάν βλέπει τα χαρακτηριστικά των παικτών του στην περιφέρεια και επιλέγει ανάλογα. 

Στο ρόστερ του ο Παναθηναϊκός διαθέτει μονάχα έναν αμυντικό που μπορεί να πιέσει με συνέπεια στην μπάλα και να βγάλει την άμυνα κόντρα στον επιτιθέμενο, δίχως να χρειαστεί απαραίτητα βοήθεια από συμπαίκτη του. Αυτός ακούει στο όνομα Παναγιώτης Καλαϊτζάκης. Παρόλα αυτά, η αδυναμία του 26χρονου γκαρντ/φόργουορντ πίσω από τη γραμμή των 6.75μ. τον τοποθετεί αρκετά πίσω στο ροτέισον, κάτι που σημαίνει ότι ουσιαστικά ο μοναδικός καλός περιφερειακός αμυντικός του ρόστερ που παίζει αρκετά είναι ο Τζέριαν Γκραντ. 

Ο Αμερικάνος γκαρντ όμως, έχει φτάσει στα 33 και αφενός δεν είναι τόσο γρήγορος όσο ήταν πριν από 1-2 χρόνια, ενώ αφετέρου το δυνατό του σημείο στην άμυνα έχει να κάνει κυρίως με τις off-screen δράσεις των αντιπάλων. Συμπερασματικά, η περιφέρεια του Παναθηναϊκού δεν έχει όσους καλούς αμυντικούς χρειάζεται μία ομάδα για να μπορέσει να πιέσει με συνέπεια την μπάλα, να σπάσει σκριν και να μπορεί να ανταπεξέλθει σε πολλά είδη pick & roll άμυνας. Το hedge χρησιμοποιείται - μεταξύ άλλων - για να κρυφτούν και οι αδυναμίες των αμυνόμενων γκαρντ. Έτσι ώστε να καθυστερήσει - έστω και μισό δευτερόλεπτο - η επίθεση και να πιεστεί ο χειριστής από τον σέντερ ή τον φόργουορντ. Σε αυτή την περίπτωση όμως, ο αμυνόμενος γκαρντ (μαζί με τον ψηλό) χρειάζεται να τοποθετήσει όσο πιο ψηλά τα χέρια του γίνεται και να έχει αρκετή ένταση, ώστε να κρύψει τις γωνίες πάσας και να επιτραπούν στους συμπαίκτες οι γρήγορες επιστροφές. Γι' αυτό χρειάζονται τρία βασικά πράγματα: Καλή επικοινωνία (για να αποφευχθούν οι αχρείαστες βοήθειες), ένταση/ενέργεια και γρήγορες περιστροφές. Αυτά δεν υπήρχαν (ούτε) στο Μιλάνο και η αμυντική συνοχή του «τριφυλλιού» ήταν... ανύπαρκτη, με αποτέλεσμα να υπάρξει «βροχή» από τα τρίποντα των γηπεδούχων. 

Γιατί δεν επιλέγει άλλους τρόπους άμυνας ο Αταμάν;

Για να κατανοήσει όμως ο κόσμος καλύτερα τον λόγο που ο Αταμάν επιμένει στο hedge, θα πρέπει να εξετάσουμε και γιατί είναι δύσκολο να επιλέξει άλλο coverage, λόγω των χαρακτηριστικών του ρόστερ. Αρχικά, θα πρέπει να πούμε ότι σε κάποιες κατοχές, ο Τούρκος τεχνικός επιλέγει να αμυνθεί με αλλαγές, όμως το κάνει με συγκεκριμένους παίκτες και όχι σε όλες τις περιπτώσεις. Για παράδειγμα, το βράδυ της Πέμπτης (11/12) στο Μιλάνο, ο Παναθηναϊκός άλλαζε σε κάθε σκριν που εμπλεκόταν ο παίκτης που μάρκαρε ο Νίκος Ρογκαβόπουλος. Και αμυντικά αυτό ήταν πιο συμβατό, καθώς με το switch «έσβηναν» οι περιστροφές και ο 24χρονος φόργουορντ είχε τη δυνατότητα να αμυνθεί με ψηλότερα κορμιά στη ρακέτα. Πάντως, ο ίδιος βρέθηκε σε πολύ κακό βράδυ επιθετικά και γι' αυτόν τον λόγο τα λεπτά του μειώθηκαν πολύ, με αποτέλεσμα η άμυνα αλλαγών να χρησιμοποιηθεί ελάχιστα από τον Εργκίν Αταμάν. Θα αναρωτηθεί κανείς... «γιατί το έκανε μονάχα με τον Ρογκαβόπουλο;». Εύλογο το ερώτημα, αλλά η απάντηση είναι απλή. Γιατί κανένας από τους περιφερειακούς του δεν θα μπορούσε να αμυνθεί μέσα στη ρακέτα. Πλην του Παναγιώτη Καλαϊτζάκη, που ήταν εκτός 12άδας, οι υπόλοιποι θα είχαν ξεκάθαρο μειονέκτημα με τους ψηλούς της Ολίμπια και γι' αυτό τον λόγο ο Εργκίν Αταμάν δεν επιθυμούσε να ρισκάρει. Πάντως, με την επιστροφή των Τζέντι Όσμαν και Ρισόν Χολμς, μοιάζει... μονόδρομος η χρησιμοποίηση της άμυνας αλλαγών σε πολύ περισσότερες - αμυντικές - κατοχές, σε σχέση με τώρα. 

Όσον αφορά στην drop άμυνα (ο ψηλός μένει κοντά στο ζωγραφιστό μετά το σκριν), αυτή δεν αποτελεί ενδεδειγμένη επιλογή λόγω όσων αναφέραμε για τους γκαρντ του Παναθηναϊκού. Η αδυναμία πίεσης της μπάλας και το «σπάσιμο» των σκριν δίνει τη δυνατότητα σε παίκτες που εκτελούν μετά από ντρίμπλα να έχουν μεγάλο πλεονέκτημα έναντι της άμυνας, αλλά και χώρο, είτε για να εκτελέσουν, είτε για να πασάρουν, αν είναι εφικτό, μετά το pick. 

Τέλος, το show & recover μοιάζει αρκετά με το hedge, αφού το μόνο που αλλάζει είναι πως αντί ο αμυνόμενος σέντερ να βγει επιθετικά προς το μέρος του χειριστή, απλά κάνει την εμφάνιση του (μέχρι ο συμπαίκτης του να επιστρέψει στο μαρκάρισμα) και εν συνεχεία επιστρέφει στη θέση του. Πρόκειται για αμυντική κάλυψη που παρουσιάζει ανάλογα προβλήματα με το hedge, όταν οι περιστροφές είναι αργές και δεν υπάρχει η απαιτούμενη ένταση. 

Μία πιθανή λύση στο πρόβλημα που έχει ο Παναθηναϊκός

Το ότι τα χαρακτηριστικά των περισσότερων γκαρντ του Παναθηναϊκού είναι τέτοια που οδηγούν σε αμυντικά προβλήματα, δεν σημαίνει ότι αυτά θα υπάρχουν σε τόσο μεγάλο βαθμό κάθε βράδυ. Γιατί έχουμε αναφέρει ξανά ότι η άμυνα είναι και θέμα διάθεσης, πέρα από χαρακτηριστικών, και η διάθεση (αλλά και η αγωνιστική κατάσταση του καθενός) μπορεί να διαφέρει από ματς σε ματς. Μπορεί σε ένα, δύο, τρία ή και τέσσερα ματς, αυτός ο Παναθηναϊκός να έχει «σιδερένια» άμυνα. Όμως το σίγουρο είναι πως αυτά τα ματς θα αποτελούν... εξαίρεση και όχι κανόνα. 

Ο Αταμάν ήταν πάντοτε λάτρης της hedge άμυνας. Με «όπλο» αυτή ο Παναθηναϊκός κατόρθωσε να κατακτήσει τη EuroLeague, 1.5 χρόνο πριν. Όμως τότε οι «πράσινοι» είχαν τον Λεσόρ στα... καλύτερα του και σε μία αμυντική κατοχή ο Γάλλος σέντερ έκανε hedge ή ακόμα και παγίδα, έκανε γρήγορο recover και σε ορισμένες περιπτώσεις έκανε και contest τα σουτ των αντιπάλων του παρότι είχε ήδη συμβάλει σημαντικά στο να βγει μια άμυνα. Επίσης, ο Γκραντ ήταν δύο χρόνια μικρότερος, ο Καλαϊτζάκης είχε πιο ενεργό ρόλο και στο «3» υπήρχε ένας Μάριους Γκριγκόνις που έκανε αμυντικές... υπερβάσεις μακριά από την μπάλα. Ένας Γκραντ, μαζί με τον Χουάντσο και ενδεχομένως με δύο καλούς προστάτες της ρακέτας (Φαρίντ - Χολμς) δεν είναι εύκολο να βελτιώσουν και να σταθεροποιήσουν... έτσι απλά την αμυντική εικόνα του Παναθηναϊκού. 

Όταν επιστρέψουν οι Όσμαν, Χολμς, τα μεγαλύτερα σχήματα και η άμυνα αλλαγών σε μεγάλο μέρος του αγώνα είναι αναγκαία για να λύσει μερικά από τα αμυντικά του προβλήματα ο Παναθηναϊκός. Και θυμίζουμε ότι πλέον ο Παναθηναϊκός θα έχει δύο σέντερ (Χολμς και Φαρίντ) που θα έχουν τη δυνατότητα να αμυνθούν στην περιφέρεια. Η καλύτερη αντιμετώπιση στα pick & roll των αντιπάλων θα βελτιώσει σε μεγάλο βαθμό την εικόνα του Παναθηναϊκού στην άμυνα. Και μετά το «τριφύλλι» θα έχει να κοιτάξει μονάχα πως θα βελτιωθεί και στις off-screen δράσις των αντιπάλων, διότι και σε αυτόν τον τομέα υπάρχει πρόβλημα.